| K |
| ij kom van die kaante van Eèrel |
Hij komt uit de buurt van Heerle |
|
| kaantemaajer |
soort zeis waarmee je kanten van de sloot maait |
|
| kaantemaaisel |
gemaaid gras uit de sloot |
|
| ne kaantmèèrel |
drol aan de kant van de weg |
|
| meej ’n zwaore kaar rije |
zwaarmoedig zijn |
|
| ’n kabberdoeske |
een bordeelachtig café ( Frans: cabaret douze of cabaret douce ) |
|
| kaoi: kek ûit vur de zon, smèèr d’oew èège gôed in, aanders verbraan d’as ’n kaoi |
je moet je huid goed insmeren als de zon schijnt om verbranden te voorkomen |
|
| kaoikes |
kaantjes, uitgebakken spekvet( reuzel) |
|
| ’t kaokelnesje |
de jongste uit het gezin |
|
| kaol geneûk |
opschepperij, kouwe kak |
|
| waoter bûite weg kappe |
water buiten weggooien |
|
| kap nog maar eens vol |
schenk nog maar eens in (bv koffie) |
|
| ’t kakschòltje |
de kleuterschool |
|
| k(w)aksûis |
terloops, tussen neus en lippen door |
|
| karremenaoie |
karbonade |
|
| da’s kasjeweel |
dat is uitzonderlijk; dat is sterk |
|
| kasspoor ( karrespoor) |
sporen van de karwielen in een zandweg |
|
| kaskenaode opange |
ophef maken |
|
| meej de deûre kasse |
de deuren hard dichtdoen |
|
| gwooi ’t mar in de kattebak |
gooi het maar in de kofferbak ( auto) |
|
| de katsekee ûit zèn |
de hort op zijn, er vandoor zijn |
|
| da’s gin kattepies |
dat is niet mis |
|
| da’s ’n kedeej |
dat is ’n bazige vrouw, ’n manwijf |
|
| volop kedaai |
volop hommeles |
|
| giftum kèès, réépetonna |
geef hem van katoen |
|
| n’n kèèk wèèd |
zover je kunt kijken |
|
| kèèvus krèège |
wat te horen krijgen, een standje krijgen |
|
| dur de kerdoons moete |
er flink van langs krijgen ( vroegere straf in het leger waarbij een gestrafte door een haag van soldaten moest lopen, die hem met de geweerriem een klap gaven |
|
| aachterom is’t kermis |
bezoekers moesten niet langs de voordeur, maar langs achteren naar binnen gaan. |
|
| kermisbed |
een noodbed op de vloer voor een logé |
|
| ’n kernoellie |
een kwaadaardige vrouw, heester met friszure steenvruchten |
|
| zo rwóód as ’n kernoellie |
iemand met een vuurrood gezicht |
|
| kerremelk |
karnemelk |
|
| kestonnies |
kastanjes |
|
| ket of verket |
vork |
|
| kéételpak |
overall |
|
| ’n kezjèèr |
vierkante keukenkachel met bakoven |
|
| da’s de kieft |
dat is de afgunst |
|
| kiêke |
kuiken of onnozel iemand |
|
| ’n kiepke |
een kalfje |
|
| kiesjes |
half hoge werkschoenen, ook militair schoeisel |
|
| kilstaamp |
stamppot van keeltjes ( raapstelen ) |
|
| kiltjes |
jonge raapstelen |
|
| kiêt staon |
gelijke stand; de rekening is vereffend |
|
| oew kiête |
je knieholte; ook kuiten |
|
| kietelkeike |
kiezelsteentje |
|
| klabats |
geluid van een harde klap |
|
| gao d’opzij meej oew grwóóte klabatspwóóte |
ga opzij met je grote voeten |
|
| ’n klak |
pet, muts met stijve klep |
|
| klaamper |
roofvogel ( torenvalk) |
|
| klapperout |
zacht hout, bv wilg |
|
| klaraansie maoke |
opschieten |
|
| klapblaos |
urineblaas van een varken |
|
| klaveddetom |
geluid van iets wat valt |
|
| klasse |
met vloeistof morsen |
|
| klazienéére |
uitgebreid uitleggen |
|
| kljééze |
met vloeistof morsen, plassen |
|
| die kljéés ’s naachts nog in bed |
die plast ’s nachts nog in bed |
|
| ne kljéésdoek of kljéészak |
een doek waardoor de melk werd gezeefd |
|
| da’s ne kljéézer ( zèèkerd ) |
zeikerd, zaniker |
|
| w’emme ne klèène opgezet |
we hebben een baby gekregen |
|
| ’n klienk |
vagina van geit of koe, deursluiting |
|
| ’n klikkaar |
’n kar waarvan de bak in een keer omgeklikt kan worden om de inhoud eruit te doen |
|
| klikout |
paal die eruit werd getrokken, als men de bak van de kar wilde laten kiepen (klikkar) |
|
| de Sprundelse klienkerd |
klinkerweg ( de vroegere Ettenseweg ) |
|
| ne klippel |
stok of onhandige slungel |
|
| ij slao meej alle klippels |
hij probeert alle mogelijkheden te benutten |
|
| klokkebaaje |
bosbessen |
|
| klottere |
klonteren |
|
| klutske |
scheutje |
|
| knapzak |
een stoffen zak om eten in mee te nemen |
|
| ij ee ne flienke knauw g’ad |
hij heeft er behoorlijk mee geleden |
|
| ’t kniefelt |
? |
|
| knoerard |
keihard |
|
| knoraope |
soort bieten |
|
| n’n knùrft |
een ellendeling, onsympathiek persoon |
|
| koeienéére |
vervelend doen tegen een ander |
|
| koeistouwerke |
kwikstaartje |
|
| koffiedrap |
bezinksel van de getrokken koffie |
|
| de kemieze ( commiezen ) |
grenswachters ( douane ) |
|
| leg t’r oewe kop mar neffe, dan edde vljees meej aor |
Als je iets niet lustte als kind, werd dit gezegd |
|
| IJ schet wóóger dan z’n kòònt staot |
een verwaand iemand die boven z’n stand leeft |
|
| da zal oew kòòntje wel vaore |
dat zul je wel erg gaan missen |
|
| konkelefoêze |
stiekem, samenzweerderig staan te smoezen |
|
| ne kòòp |
een buizerd |
|
| ij gieng ‘r as ne kòòp vandur |
hij ging er pijlsnel vandoor |
|
| ze dènke da wij koosjes zèn |
ze denken dat wij gek zijn |
|
| ne kòòrepikker |
een libelle |
|
| ’t kot |
hok |
|
| da poetje kraaw d’ín oew gezicht |
dat poesje krabt in je gezicht |
|
| zo schjééf as ’n krab |
heel scheef |
|
| da’s krèèteluk |
dat is heel erg jammer ( schrijnend ) bv. dat de een wel iets krijgt en de ander niet. (cadeautje, korting, wel of niet mee mogen doen) om afgunstig op te worden. |
|
| ne vorse (vosse) of vùsse krééuw |
een flinke kras of schram nog maar net ontstaan |
|
| z’n kòònt téége de krib góóie |
koppig, eigenwijs, dwars doen |
|
| ’n krip spek |
een reepje spek |
|
| kripvet |
spekvet |
|
| ij ee ne flienke krééw op z’n aand |
hij heeft een flinke schram op zijn hand |
|
| kriffele |
onbeholpen kruipen |
|
| ij kriffelt omwóóg |
hij staat moeizaam op |
|
| krikke |
resten van verbrande steenkool of hout |
|
| kroeleke |
knuffel of stuk textiel waarmee kinderen gaan slapen |
|
| un kroês |
een blik |
|
| kroêsschopperke |
spel met bal, waarbij het conservenblik van een ander omgeschopt moest worden |
|
| un krwóói volk |
een hele groep mensen |
|
| kruidòòrus |
kruisbessen |
|
| kruinaogels |
seringen |
|
| da vrouwke ee d’altij krulspelle in en ’n sjekske in d’r tòòt |
dat vrouwtje heeft altijd krulspelden in een een shagje in haar mond |
|
| ne kullefaoter |
een cultivator |
|
| ne kûit in oew bed maoke |
bij de matrassen van vroeger ( stro of kapok) een “kuil” maken om lekker te slapen |
|
| kuukelekaontjes |
? |
|
| kuus |
varken |
|
| ne kwaajer |
een fluim of een flinke brijachtige massa |
|
| us opa kwaaierde z’nne prûimtabak in de kòòlekit |
ons opa tufte zijn pruimtabak in de kolenkit |
|
| ne kwaansel |
een kleine hoeveelheid vloeistof |
|
| naor ûis kwakkele |
naar huis sukkelen |
|
| da’s kwats(praot) |
onzin, quatsch, kletspraat |
|
| kwatta |
chocolade |
|
| kwattastrooisel |
hagelslag |
|
| ouw d’oew kwèèk |
hou je mond |
|
| ne kwèèk laote ( ne blèèt laote ) |
een gil laten |
|
| kwèèke |
hard roepen |
|
| ouw d’oewe kwèèrel dicht |
hou je mond dicht |
|
| ne kwiedam |
iemand die gekke streken uithaalt |
|
| kwiele |
kwijlen |
|
| iets kwikke |
snel schattend uit de hand wegen |
|
| L |
|
| ge kun t’ m dur ’n laampeglas trekke |
hij is broodmager |
|
| laantefaante |
de luierik uithangen |
|
| laastkomme |
langskomen |
|
| labwóóne |
tuinbonen |
|
| ne lamstraol |
een lammeling |
|
| ne lapzwaans |
een nietsnut |
|
| ’n lent of rjééllent |
touw op twee stokjes om een rechte lijn op het land uit te zetten |
|
| lenters |
teugels |
|
| ’n lentje; ij kréég meej ’t lentje |
’n liniaal; vroeger kreeg je als straf een pets met het liniaal op je hand |
|
| ’t waar leûtig |
het was gezellig |
|
| luste gij ’n lekkerke? |
lus je een snoepje? |
|
| ouw d’oew lerrie binne |
hou je tong in je mond |
|
| liege téége de kleppe van d’el omwóóg |
flink liegen, dat je het zelf gelooft |
|
| ne lichpaol |
een lantaarnpaal |
|
| ij lig te lillepwóóte |
stuiptrekkingen krijgen |
|
| te lèèk gaon |
naar een begrafenis gaan |
|
| ’n lievenjééreperdje |
lieveheersbeestje |
|
| ljéélikkers vange |
|
|
| da’s ’n ljéélikster |
dat is een nare vrouw |
|
| ljéémtillekes |
knikkers van leem |
|
| ne ljééwaark |
een leeuwerik |
|
| de ljéér |
de ladder |
|
| locht |
licht |
|
| de locht |
de lucht |
|
| n’n loep |
een bullebak |
|
| n’n pil loerd |
een stuk leverworst |
|
| ne lòòzie |
een horloge |
|
| ne louw |
iemand waar niets van uit gaat |
|
| stao nie zo te louwe |
doe niet zo droelig; doe eens wat |
|
| lwóófstil |
bladstil |
|
| ’t gao mar òòver ’n lûizekulleke |
het gaat maar over een klein beetje |
|
| M |
|
|
| de mast |
dennenbos |
|
| gaon maste |
een paartje dat het bos ingaat om te gaan vrijen. |
|
| ne mastepin |
stronk van een dennenboom |
|
| mas(t)pelle |
naalden van een den |
|
| meduunket |
me dunkt het |
|
| da’s mijelijk |
dat is lastig, moeilijk, akelig ,gevaarlijk. (mijelijk- mijdelijk- om te vermijden: iets is lastig en dus maar beter te vermijden) |
|
| mekaast ( bekaast) |
bijna |
|
| mem |
borst |
|
| die ee grwóóte memme |
die heeft grote borsten |
|
| aon d’aachterste mem ligge of aon de vurste mem ligge |
benadeeld/bevoordeeld worden, minder/meer aandacht krijgen, laatst of eerst aan de beurt zijn |
|
| mendeur |
dubbele deur van de stal |
|
| Jezus van Meraante |
uitroep ontzetting/verbazing |
|
| meraokels goêd gedaon |
heel goed gedaan |
|
| ’n mesjiesterse broek |
broek gemaakt van manchester stof, soort ribbroek. |
|
| ’t begint te meûtele |
het begint te werken ( in het lichaam ) |
|
| slao t’m op z’n mieter |
sla hem op z’n lijf, z’n donder |
|
| ik em ’t in jil m’n mieter |
m’n hele lijf doet zeer |
|
| ik gééf er gin mieter om |
ik geef er geen snars om |
|
| mietere |
vervelend doen |
|
| (sode)mieter op |
maak dat je wegkomt |
|
| ne mieterstjéén |
een lastig, vervelend persoon |
|
| mieter ’t mar in dieje n’oek |
gooi het maar in die hoek |
|
| dat mietert subiet nor benééje |
dat valt zo meteen naar beneden |
|
| mis |
mest |
|
| miskûil |
mesthoop |
|
| mitje (muntje) steken |
spel met centen op de harde zandgrond |
|
| ’t is mjéénus |
het is serieus |
|
| mjistentij |
meestal |
|
| ij kréég van de mjister ’n mwooike |
hij kreeg van de onderwijzer een prentje |
|
| ’t mjisterschòòl |
de jongensschool aan de St. Janstraat 127 |
|
| us moen |
ons moeder |
|
| moesjaanke |
zeuren, zeveren |
|
| mokkere |
morsen |
|
| ’n mondmeziek |
een mondharmonica |
|
| ’n mo(n)ffeltje |
zie mondsvolleke |
|
| ’n monnika |
een harmonica of accordeon |
|
| de mòòns |
stenen bak voor het afvalwater ( stond op de zul ) |
|
| ’t mòòns(e)gat |
afvoergat afval- of spoelwater |
|
| de mossegòòt |
afvoergoot voor afvalwater die uitkwam in de tuin of de sloot |
|
| monsvolleke |
slok |
|
| de moor |
waterketel boven het vuur, die zwart werd. Een Moor is een zwarte persoon |
|
| ’n mud èèrpels |
ongeveer 35 kg aardappelen |
|
| mulder |
meikever of molenaar |
|
| mûrmeréére |
voortdurend klagen, ontevreden mompelen en morren |
|
| ’n mûrmeraosie |
een notoire klager |
|
| musterd |
bundel twijgen |
|
| musterdschelft, mustermijt |
stapel van bundels twijgen |
|
| muuzèèker |
mier |
|
| ij kréég ’n móóike van de mjister |
hij kreeg een prentje of plaatje van de meester op school |
|
| N |
| naoldekòòkers, paopekannekes, paopekullekes |
rode vruchtjes van de meidoorn |
|
| edde nat geléége? |
iemand die voor zijn doen vroeg is opgestaan |
|
| ’n néép |
|
|
| ’t lig nèève ( neffe ) oe |
’t ligt naast je |
|
| ’n neiïg ventje |
een leuk, grappig kereltje |
|
| ij ééget neûk |
hij voelt zich verongelijkt |
|
| neûk ’t mar in dieje n’oek |
gooi het maar in die hoek |
|
| de koei nirkt |
|
|
| wa nukt da nou? |
wat geeft dat nou |
|
| da’s mar neûsvèèges |
dat is zo gebeurd, dat stelt niets voor |
|
| ’n nikkeltje |
een vierkant muntstuk van 5 cent |
|
| nissel of niesel |
veter |
|
| nieselpûine |
wortels van kweekgras |
|
| njeût |
nee, hoeft niet |
|
| iets nwooj doèn |
iets niet graag doen |
|
| ij doeget meej nukke |
hij doet het zo af en toe maar |
|
| ne nùrk |
een onaangenaam nors iemand |
|
| ’t is ne nèèp en ne douw |
’t is zo gebeurd |
|
| nuuwelijk |
benieuwd |
|
| O |
| oejéérejee |
uitroep: och Heere Jezus |
|
| oêt |
kreet van verbazing |
|
| d’n of |
de bloementuin of groentetuin |
|
| ’n ollewaaj |
een lichtzinnige vrouw |
|
| da gao d’ommes nie |
dat gaat toch niet |
|
| n’n emmer omkappe |
een emmer leeggieten |
|
| onbezouwe of onbezouwelijk |
onbesuisd, onbeheerst |
|
| ongeparremeteerd |
onbehoorlijk |
|
| onjeklonje |
Eau de Cologne |
|
| gij spul d’onrèèn |
jij speelt vals |
|
| n’n onstraanterik |
een brutale vlerk |
|
| n’n òònterik |
een viezerik |
|
| òòntig |
vuil, smoezelig |
|
| alles stao d’op z’n òòres |
alles staat op zijn kop |
|
| die kienders zen goed opgebrocht |
die kinderen zijn goed opgevoed, grootgebracht |
|
| oew èège opfrèète |
zenuwachtig zijn, geërgerd zijn |
|
| opkuuse ( d’n òònd téége iemand opkuuse ) |
ophitsen |
|
| opneûkerke |
klein persoon |
|
| n’n opneûker krèège |
een klap krijgen |
|
| opwasse |
de vaat doen |
|
| ordrwóóg |
heel droog |
|
| ij is wir d’n ort op |
hij is weer eens niet thuis, altijd weg zijn |
|
| osklippel |
dwarshout dat vastzit aan een kar en waar de strengen van het paard aan vastgemaakt worden |
|
| ossekopke |
pimpelmees |
|
| ottem |
paardenterm voor rechtsaf |
|
| oudoe |
afscheidsgroet |
|
| em ik n’n outere kop? |
krijg ik niks? ( heb ik een houten kop ) |
|
| ouwebette |
kletsen |
|
| ij is van d’n zelfde ouwer |
hij is even oud |
|
| ieder overaand |
ieder om de beurt |
|
| ik em ‘m oovertèèd nog gezien |
ik heb hem een tijd geleden nog gezien |
|
