K |
ij kom van die kaante van Eèrel |
Hij komt uit de buurt van Heerle |
|
kaantemaajer |
soort zeis waarmee je kanten van de sloot maait |
|
kaantemaaisel |
gemaaid gras uit de sloot |
|
ne kaantmèèrel |
drol aan de kant van de weg |
|
meej ’n zwaore kaar rije |
zwaarmoedig zijn |
|
’n kabberdoeske |
een bordeelachtig café ( Frans: cabaret douze of cabaret douce ) |
|
kaoi: kek ûit vur de zon, smèèr d’oew èège gôed in, aanders verbraan d’as ’n kaoi |
je moet je huid goed insmeren als de zon schijnt om verbranden te voorkomen |
|
kaoikes |
kaantjes, uitgebakken spekvet( reuzel) |
|
’t kaokelnesje |
de jongste uit het gezin |
|
kaol geneûk |
opschepperij, kouwe kak |
|
waoter bûite weg kappe |
water buiten weggooien |
|
kap nog maar eens vol |
schenk nog maar eens in (bv koffie) |
|
’t kakschòltje |
de kleuterschool |
|
k(w)aksûis |
terloops, tussen neus en lippen door |
|
karremenaoie |
karbonade |
|
da’s kasjeweel |
dat is uitzonderlijk; dat is sterk |
|
kasspoor ( karrespoor) |
sporen van de karwielen in een zandweg |
|
kaskenaode opange |
ophef maken |
|
meej de deûre kasse |
de deuren hard dichtdoen |
|
gwooi ’t mar in de kattebak |
gooi het maar in de kofferbak ( auto) |
|
de katsekee ûit zèn |
de hort op zijn, er vandoor zijn |
|
da’s gin kattepies |
dat is niet mis |
|
da’s ’n kedeej |
dat is ’n bazige vrouw, ’n manwijf |
|
volop kedaai |
volop hommeles |
|
giftum kèès, réépetonna |
geef hem van katoen |
|
n’n kèèk wèèd |
zover je kunt kijken |
|
kèèvus krèège |
wat te horen krijgen, een standje krijgen |
|
dur de kerdoons moete |
er flink van langs krijgen ( vroegere straf in het leger waarbij een gestrafte door een haag van soldaten moest lopen, die hem met de geweerriem een klap gaven |
|
aachterom is’t kermis |
bezoekers moesten niet langs de voordeur, maar langs achteren naar binnen gaan. |
|
kermisbed |
een noodbed op de vloer voor een logé |
|
’n kernoellie |
een kwaadaardige vrouw, heester met friszure steenvruchten |
|
zo rwóód as ’n kernoellie |
iemand met een vuurrood gezicht |
|
kerremelk |
karnemelk |
|
kestonnies |
kastanjes |
|
ket of verket |
vork |
|
kéételpak |
overall |
|
’n kezjèèr |
vierkante keukenkachel met bakoven |
|
da’s de kieft |
dat is de afgunst |
|
kiêke |
kuiken of onnozel iemand |
|
’n kiepke |
een kalfje |
|
kiesjes |
half hoge werkschoenen, ook militair schoeisel |
|
kilstaamp |
stamppot van keeltjes ( raapstelen ) |
|
kiltjes |
jonge raapstelen |
|
kiêt staon |
gelijke stand; de rekening is vereffend |
|
oew kiête |
je knieholte; ook kuiten |
|
kietelkeike |
kiezelsteentje |
|
klabats |
geluid van een harde klap |
|
gao d’opzij meej oew grwóóte klabatspwóóte |
ga opzij met je grote voeten |
|
’n klak |
pet, muts met stijve klep |
|
klaamper |
roofvogel ( torenvalk) |
|
klapperout |
zacht hout, bv wilg |
|
klaraansie maoke |
opschieten |
|
klapblaos |
urineblaas van een varken |
|
klaveddetom |
geluid van iets wat valt |
|
klasse |
met vloeistof morsen |
|
klazienéére |
uitgebreid uitleggen |
|
kljééze |
met vloeistof morsen, plassen |
|
die kljéés ’s naachts nog in bed |
die plast ’s nachts nog in bed |
|
ne kljéésdoek of kljéészak |
een doek waardoor de melk werd gezeefd |
|
da’s ne kljéézer ( zèèkerd ) |
zeikerd, zaniker |
|
w’emme ne klèène opgezet |
we hebben een baby gekregen |
|
’n klienk |
vagina van geit of koe, deursluiting |
|
’n klikkaar |
’n kar waarvan de bak in een keer omgeklikt kan worden om de inhoud eruit te doen |
|
klikout |
paal die eruit werd getrokken, als men de bak van de kar wilde laten kiepen (klikkar) |
|
de Sprundelse klienkerd |
klinkerweg ( de vroegere Ettenseweg ) |
|
ne klippel |
stok of onhandige slungel |
|
ij slao meej alle klippels |
hij probeert alle mogelijkheden te benutten |
|
klokkebaaje |
bosbessen |
|
klottere |
klonteren |
|
klutske |
scheutje |
|
knapzak |
een stoffen zak om eten in mee te nemen |
|
ij ee ne flienke knauw g’ad |
hij heeft er behoorlijk mee geleden |
|
’t kniefelt |
? |
|
knoerard |
keihard |
|
knoraope |
soort bieten |
|
n’n knùrft |
een ellendeling, onsympathiek persoon |
|
koeienéére |
vervelend doen tegen een ander |
|
koeistouwerke |
kwikstaartje |
|
koffiedrap |
bezinksel van de getrokken koffie |
|
de kemieze ( commiezen ) |
grenswachters ( douane ) |
|
leg t’r oewe kop mar neffe, dan edde vljees meej aor |
Als je iets niet lustte als kind, werd dit gezegd |
|
IJ schet wóóger dan z’n kòònt staot |
een verwaand iemand die boven z’n stand leeft |
|
da zal oew kòòntje wel vaore |
dat zul je wel erg gaan missen |
|
konkelefoêze |
stiekem, samenzweerderig staan te smoezen |
|
ne kòòp |
een buizerd |
|
ij gieng ‘r as ne kòòp vandur |
hij ging er pijlsnel vandoor |
|
ze dènke da wij koosjes zèn |
ze denken dat wij gek zijn |
|
ne kòòrepikker |
een libelle |
|
’t kot |
hok |
|
da poetje kraaw d’ín oew gezicht |
dat poesje krabt in je gezicht |
|
zo schjééf as ’n krab |
heel scheef |
|
da’s krèèteluk |
dat is heel erg jammer ( schrijnend ) bv. dat de een wel iets krijgt en de ander niet. (cadeautje, korting, wel of niet mee mogen doen) om afgunstig op te worden. |
|
ne vorse (vosse) of vùsse krééuw |
een flinke kras of schram nog maar net ontstaan |
|
z’n kòònt téége de krib góóie |
koppig, eigenwijs, dwars doen |
|
’n krip spek |
een reepje spek |
|
kripvet |
spekvet |
|
ij ee ne flienke krééw op z’n aand |
hij heeft een flinke schram op zijn hand |
|
kriffele |
onbeholpen kruipen |
|
ij kriffelt omwóóg |
hij staat moeizaam op |
|
krikke |
resten van verbrande steenkool of hout |
|
kroeleke |
knuffel of stuk textiel waarmee kinderen gaan slapen |
|
un kroês |
een blik |
|
kroêsschopperke |
spel met bal, waarbij het conservenblik van een ander omgeschopt moest worden |
|
un krwóói volk |
een hele groep mensen |
|
kruidòòrus |
kruisbessen |
|
kruinaogels |
seringen |
|
da vrouwke ee d’altij krulspelle in en ’n sjekske in d’r tòòt |
dat vrouwtje heeft altijd krulspelden in een een shagje in haar mond |
|
ne kullefaoter |
een cultivator |
|
ne kûit in oew bed maoke |
bij de matrassen van vroeger ( stro of kapok) een “kuil” maken om lekker te slapen |
|
kuukelekaontjes |
? |
|
kuus |
varken |
|
ne kwaajer |
een fluim of een flinke brijachtige massa |
|
us opa kwaaierde z’nne prûimtabak in de kòòlekit |
ons opa tufte zijn pruimtabak in de kolenkit |
|
ne kwaansel |
een kleine hoeveelheid vloeistof |
|
naor ûis kwakkele |
naar huis sukkelen |
|
da’s kwats(praot) |
onzin, quatsch, kletspraat |
|
kwatta |
chocolade |
|
kwattastrooisel |
hagelslag |
|
ouw d’oew kwèèk |
hou je mond |
|
ne kwèèk laote ( ne blèèt laote ) |
een gil laten |
|
kwèèke |
hard roepen |
|
ouw d’oewe kwèèrel dicht |
hou je mond dicht |
|
ne kwiedam |
iemand die gekke streken uithaalt |
|
kwiele |
kwijlen |
|
iets kwikke |
snel schattend uit de hand wegen |
|
L |
|
ge kun t’ m dur ’n laampeglas trekke |
hij is broodmager |
|
laantefaante |
de luierik uithangen |
|
laastkomme |
langskomen |
|
labwóóne |
tuinbonen |
|
ne lamstraol |
een lammeling |
|
ne lapzwaans |
een nietsnut |
|
’n lent of rjééllent |
touw op twee stokjes om een rechte lijn op het land uit te zetten |
|
lenters |
teugels |
|
’n lentje; ij kréég meej ’t lentje |
’n liniaal; vroeger kreeg je als straf een pets met het liniaal op je hand |
|
’t waar leûtig |
het was gezellig |
|
luste gij ’n lekkerke? |
lus je een snoepje? |
|
ouw d’oew lerrie binne |
hou je tong in je mond |
|
liege téége de kleppe van d’el omwóóg |
flink liegen, dat je het zelf gelooft |
|
ne lichpaol |
een lantaarnpaal |
|
ij lig te lillepwóóte |
stuiptrekkingen krijgen |
|
te lèèk gaon |
naar een begrafenis gaan |
|
’n lievenjééreperdje |
lieveheersbeestje |
|
ljéélikkers vange |
|
|
da’s ’n ljéélikster |
dat is een nare vrouw |
|
ljéémtillekes |
knikkers van leem |
|
ne ljééwaark |
een leeuwerik |
|
de ljéér |
de ladder |
|
locht |
licht |
|
de locht |
de lucht |
|
n’n loep |
een bullebak |
|
n’n pil loerd |
een stuk leverworst |
|
ne lòòzie |
een horloge |
|
ne louw |
iemand waar niets van uit gaat |
|
stao nie zo te louwe |
doe niet zo droelig; doe eens wat |
|
lwóófstil |
bladstil |
|
’t gao mar òòver ’n lûizekulleke |
het gaat maar over een klein beetje |
|
M |
|
|
de mast |
dennenbos |
|
gaon maste |
een paartje dat het bos ingaat om te gaan vrijen. |
|
ne mastepin |
stronk van een dennenboom |
|
mas(t)pelle |
naalden van een den |
|
meduunket |
me dunkt het |
|
da’s mijelijk |
dat is lastig, moeilijk, akelig ,gevaarlijk. (mijelijk- mijdelijk- om te vermijden: iets is lastig en dus maar beter te vermijden) |
|
mekaast ( bekaast) |
bijna |
|
mem |
borst |
|
die ee grwóóte memme |
die heeft grote borsten |
|
aon d’aachterste mem ligge of aon de vurste mem ligge |
benadeeld/bevoordeeld worden, minder/meer aandacht krijgen, laatst of eerst aan de beurt zijn |
|
mendeur |
dubbele deur van de stal |
|
Jezus van Meraante |
uitroep ontzetting/verbazing |
|
meraokels goêd gedaon |
heel goed gedaan |
|
’n mesjiesterse broek |
broek gemaakt van manchester stof, soort ribbroek. |
|
’t begint te meûtele |
het begint te werken ( in het lichaam ) |
|
slao t’m op z’n mieter |
sla hem op z’n lijf, z’n donder |
|
ik em ’t in jil m’n mieter |
m’n hele lijf doet zeer |
|
ik gééf er gin mieter om |
ik geef er geen snars om |
|
mietere |
vervelend doen |
|
(sode)mieter op |
maak dat je wegkomt |
|
ne mieterstjéén |
een lastig, vervelend persoon |
|
mieter ’t mar in dieje n’oek |
gooi het maar in die hoek |
|
dat mietert subiet nor benééje |
dat valt zo meteen naar beneden |
|
mis |
mest |
|
miskûil |
mesthoop |
|
mitje (muntje) steken |
spel met centen op de harde zandgrond |
|
’t is mjéénus |
het is serieus |
|
mjistentij |
meestal |
|
ij kréég van de mjister ’n mwooike |
hij kreeg van de onderwijzer een prentje |
|
’t mjisterschòòl |
de jongensschool aan de St. Janstraat 127 |
|
us moen |
ons moeder |
|
moesjaanke |
zeuren, zeveren |
|
mokkere |
morsen |
|
’n mondmeziek |
een mondharmonica |
|
’n mo(n)ffeltje |
zie mondsvolleke |
|
’n monnika |
een harmonica of accordeon |
|
de mòòns |
stenen bak voor het afvalwater ( stond op de zul ) |
|
’t mòòns(e)gat |
afvoergat afval- of spoelwater |
|
de mossegòòt |
afvoergoot voor afvalwater die uitkwam in de tuin of de sloot |
|
monsvolleke |
slok |
|
de moor |
waterketel boven het vuur, die zwart werd. Een Moor is een zwarte persoon |
|
’n mud èèrpels |
ongeveer 35 kg aardappelen |
|
mulder |
meikever of molenaar |
|
mûrmeréére |
voortdurend klagen, ontevreden mompelen en morren |
|
’n mûrmeraosie |
een notoire klager |
|
musterd |
bundel twijgen |
|
musterdschelft, mustermijt |
stapel van bundels twijgen |
|
muuzèèker |
mier |
|
ij kréég ’n móóike van de mjister |
hij kreeg een prentje of plaatje van de meester op school |
|
N |
naoldekòòkers, paopekannekes, paopekullekes |
rode vruchtjes van de meidoorn |
|
edde nat geléége? |
iemand die voor zijn doen vroeg is opgestaan |
|
’n néép |
|
|
’t lig nèève ( neffe ) oe |
’t ligt naast je |
|
’n neiïg ventje |
een leuk, grappig kereltje |
|
ij ééget neûk |
hij voelt zich verongelijkt |
|
neûk ’t mar in dieje n’oek |
gooi het maar in die hoek |
|
de koei nirkt |
|
|
wa nukt da nou? |
wat geeft dat nou |
|
da’s mar neûsvèèges |
dat is zo gebeurd, dat stelt niets voor |
|
’n nikkeltje |
een vierkant muntstuk van 5 cent |
|
nissel of niesel |
veter |
|
nieselpûine |
wortels van kweekgras |
|
njeût |
nee, hoeft niet |
|
iets nwooj doèn |
iets niet graag doen |
|
ij doeget meej nukke |
hij doet het zo af en toe maar |
|
ne nùrk |
een onaangenaam nors iemand |
|
’t is ne nèèp en ne douw |
’t is zo gebeurd |
|
nuuwelijk |
benieuwd |
|
O |
oejéérejee |
uitroep: och Heere Jezus |
|
oêt |
kreet van verbazing |
|
d’n of |
de bloementuin of groentetuin |
|
’n ollewaaj |
een lichtzinnige vrouw |
|
da gao d’ommes nie |
dat gaat toch niet |
|
n’n emmer omkappe |
een emmer leeggieten |
|
onbezouwe of onbezouwelijk |
onbesuisd, onbeheerst |
|
ongeparremeteerd |
onbehoorlijk |
|
onjeklonje |
Eau de Cologne |
|
gij spul d’onrèèn |
jij speelt vals |
|
n’n onstraanterik |
een brutale vlerk |
|
n’n òònterik |
een viezerik |
|
òòntig |
vuil, smoezelig |
|
alles stao d’op z’n òòres |
alles staat op zijn kop |
|
die kienders zen goed opgebrocht |
die kinderen zijn goed opgevoed, grootgebracht |
|
oew èège opfrèète |
zenuwachtig zijn, geërgerd zijn |
|
opkuuse ( d’n òònd téége iemand opkuuse ) |
ophitsen |
|
opneûkerke |
klein persoon |
|
n’n opneûker krèège |
een klap krijgen |
|
opwasse |
de vaat doen |
|
ordrwóóg |
heel droog |
|
ij is wir d’n ort op |
hij is weer eens niet thuis, altijd weg zijn |
|
osklippel |
dwarshout dat vastzit aan een kar en waar de strengen van het paard aan vastgemaakt worden |
|
ossekopke |
pimpelmees |
|
ottem |
paardenterm voor rechtsaf |
|
oudoe |
afscheidsgroet |
|
em ik n’n outere kop? |
krijg ik niks? ( heb ik een houten kop ) |
|
ouwebette |
kletsen |
|
ij is van d’n zelfde ouwer |
hij is even oud |
|
ieder overaand |
ieder om de beurt |
|
ik em ‘m oovertèèd nog gezien |
ik heb hem een tijd geleden nog gezien |
|